ثُمّ انّك قد عرفت فیما سبق انّه ذكر بعض ان جواز بیع الوقف لا یكون الّا مع بطلان الوقف
+0 به یه ن
سونرا، اوّل‌لر بیلدیگین كیمی بعضیلری (صاحب جواهر) دئییرلر: «وقفین ساتماسی‌نین جاییزلیگی یالنیز اونون باطیل اولماسی ایله مومكون اولار». اونون سؤزونون‌ده دوز اولمادیغینی اؤیرندین. سونرا صاحب جواهر بیرینجی شكیلده(موقوفه تماماً یارارسیز اولا) وقفین باطیل اولماسینی بئله اساسلاندیریر: «موقوفه بوتونلوكله داغیلیب ایستیفاده‌دن دوشورسه واقیفین قویدوغو باشلانیشدا و داوامدا رعایت اولونمالی شرط، فؤوتا گئدیر. قویدوغو شرط موقوفه‌نین عئینی قالاراق فایدا وئره بیلمه‌سیدیر». بو سؤزده ایشكال وار. اوّل‌لر اؤیرندیگینه اساساً ابدی وقف، دوز مونقعید اولاندان سونرا باطیللیگینه سبب یوخدور. چونكی اونا دلیل یوخدور. اوندان علاوه، دئییلن شرطین داواملی‌لیغینا هئچ بیر دلیل یوخدور. ناقیله عقدلرده،(نقل ائدن عقدلرده) عئینین یالنیز نقل زامانی مؤوجود اولماسی شرطدیر. چونكی بعضاً مبیع مالیّتدن دوشور آما اونونلا بئله موشتری‌نین مولكیّتیندن خاریج اولمور. موقوفه‌نین ساتماسینا ایذن وئرمك، وقفین باطیل اولماسینا حؤكم وئرمك معناسیندا دئییل. بلكه وقفین لازیملیكدن جاییزلیگه چیخماسینا سبب اولور. اوّل‌لر قئید اولدوغو كیمی.
سونرا، صاحب جواهر قئید ائدیب: «هابئله بعضی یئرلرده وقفین باطیل اولماسینی دئییبلر مثلاً: بیر باغ باغلیغینا گؤره وقف اولور. باغ داغیلیب باغلیقدان چیخیر. بوتونلوكده فایداسیز اولماسا دا وقفلیك عنوانیندان خاریج اولار. باخمایاراق كی بو یئردن ائو تیكمك اوچون ایستیفاده ائتمك اولار. آما داها بوندا وقفین عنوانی یوخدور.
ساحه‌نین موقوفه‌نین بیر جزئی اولماسینا و ساغلام قالماسینا اساسلاناراق و اوندان باشقاسی‌نین خرابلیغی اؤزونون وقفدن خاریج اولماسینا سبب اولورسا دا، ساحه‌نین وقفلیكدن چیخماسینا سبب اولامادیغینا اساسلاناراق، ساحه‌نین وقفده باقی قالماغی احتیمالی، بو سسبله ردّ اولونور: ساحه موقوفه‌نین باغلیغینا گؤره، اونون بیر جزئی‌دیر، موطلق اولاراق یوخ. بئله‌نچی دورومدا خرابلیغی فرض اولان موقوفه‌نین بیر جزئی ساییلیر. (ساحه باغین ضمیمه‌سیدیر. وقفین باغا تعلوقو وار یئره یوخ.) آما ساحه‌نین وقفلیگی باغ و یا غیر باغ اولماسی فرض ائدیلسه اونون وقفلیكده قالماسی‌نین ایشكالی یوخدور. چونكی وقفلیك عنوانی آرادان گئتمیر.
اولا بیلسین كی عالیملرین وصیّت بابیندا قئید ائتدیكلری سؤز، بیزیم سؤزوموزو تأیید ائدیر: بیر شخص بیر ائوی وصیّت ائدیر و ائو اونون اؤلوموندن اوّل داغیلیر. وصیّتین موضوعسو مونتفی اولدوغونا گؤره وصیّت باطیل اولور.
بلی، وقفله یاناشی اولسالار دا ائولیك و باغلیق كیمی شئیلر، وقفین عنوانی اولماسالار بلكه هر شراییطده طلب اولونان كیمی اوندان ایستیفاده ائتمك مقصد اولورسا، حالی‌نین دگیشمه‌سیله وقف باطیل اولماز.
بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي