[وقفین ساتماغی‌نین جاییز اولدوغو یئرلردن] یئددینجیسی:

قالماغی گلیب خرابلیغینا چیخارماغینی بیلمك و یا اونا گومان ائتمك. بو گومان، ائله اوّللر عیبارتلرین چوخوندا قئید اولان همان «خرابلیق قورخوسو»دور. خرابلیغا گلیب چیخماغی بعضاً موقوف‌علئیهم آراسینداكی ایختیلاف نتیجه‌سینده‌دیر و بعضاً آیری سببلردن اولور. یقینلی اولان و یا اوندان قورخولان (گومان اولان) خرابلیق بعضاً اونو گؤزه گلیم شكیلده فایدا وئریملی‌لیكدن سالار (فایداسی او قدر آز اولار كی سایا گلمز) و بعضاً اونون فایداسینی ناقیص ائدر. آما او خراب اولاندان سونرا آیری فورمادا -مثلاً اوّلكی قدر فایدا وئره و یا اوندان داها چوخ فایدا وئرسه- اوندان ایستیفاده ائتمك، جاییز فرض ائدیلسه، ساتماسی جاییز دئییل. مگر اوّللر سؤزلری قئید اولونان كسلرین نظرینه اساسلانماقلا. اونلار دئییر وقفین میصداقی (شخصی و عئینی) دگیشنده ساتماغی جاییز اولار. (خراب اولاندا داها واقیفین وقف ائله‌دگی دئییل و باشقا بیر شئیدیر.) او نظرین ضعیف اولدوغونو دا اؤیرندین.

بعضی عالیملرین عیبارتلریندن ایختیلافدان باشقا سببلره گؤره‌ داغیلماغا گلیب چیخاندا دا ساتیلماغین جاییزلیگینه قاییل اولدوقلارینی و بعضیسی‌نین‌ده داغیلماغی یالنیز ایختیلافدان تؤرندیگینده ساتیلماغین جاییزلیگینه نظر وئردیكلرینی اؤیرندین.

[وقفین ساتماغی‌نین جاییز اولدوغو یئرلردن] سككیزینجیسی:

موقوف‌علئیهم آراسیندا مال و جان تلفینه یقین اولمایان بیر ایختیلافین اولماسیندا. جان و مال تلفینه چاتماغا نه یقینیمیز وار و نه گومانیمیز. كئچمیش عیبارتلرین بعضی‌سیندن بئلنچی شراییطده ساتیلماغین جاییزلیگی ظاهیر اولدو. اؤزللیكله خرابلیق قورخوسو تؤره‌دن ایختیلافلارا ایشاره ائدن عالیملر.

[وقفین ساتماغی‌نین جاییز اولدوغو یئرلردن] دوققوزونجوسو:

موقوف‌علئیهم آراسینداكی ایختیلاف بؤیوك زیانا گتیریب چیخاردیغیندا. بو نظری مال ضررینه موقیّد ائتمه‌دن دئییبلر، هله قالسین موقوفه‌نین اؤزونون خرابلیغینا موقیّد ائده‌لر.

[وقفین ساتماغی‌نین جاییز اولدوغو یئرلردن] اونونجوسو:

موقوف‌علئیهم آراسیندا قان تؤكمگی موباح ائدن فیتنه یارانیرسا.

موقوفه‌نین قالماسی گتیریب عورفاً سایلان (گؤزه گلن) فایدا وئریملی‌لیگینی سلب ائدن داغیلماغینا چیخاریرسا، اَن گوجلو نظر ساتیلماغین جاییزلیگیدیر. ایندی فرق ائله‌مز بو داغیلماق ایختیلاف سببیندن و یا باشقا سببدن اولا. سایدیغیمیز اون شكیللرین ایچینده بوندان باشقا یئرلرده ساتیلماغی جاییز دئییل.

آما بیرینجیسی‌نین جاییز بیلمه سببی بایاق قئید ائتدیگیمیز فایداسیز حالا دوشمه‌سینه گؤره‌دیر. ساتیلماغی‌نین جاییز بیلمه‌دیگیندن مقصد، موقوفه‌نین شخصی‌نین قطع اولماماسیدیر. (موقوفه‌نین عئینی وقفلیكدن چیخماسین.) شخصی‌نین (عئینی‌نین) آرادان گئتمه‌سینه یقین و یا گومان اولدوغو بیر زامان، ایكی مسأله آراسیندا سئچیم ائتمه‌لی اولاریق: موقوفه‌نین شخصی‌ده نوعو دا قطع اولوب آرادان گئده یا دا موقوفه‌نین شخصی قطع اولا آما نوعو قالا. البته ایكینجیسی داها یاخشیدیر. نتیجه‌ده واقیفین مقصدی ایله‌ده مونافاتی اولماز.

آما ساتماغی منع ائدن شرعی دلیللر،  منع ائتمگه قالخا بیلمزلر. (قیام ائده بیلمزلر.) چونكی ایجماع و نصّ‌لرین بوندان باشقاسینا ایختیصاصی و شموللاری  واریدیر. آما موقوف‌علئیهمین مؤوجود اولانلارین ایجازه‌سی فرض اولوب و عام و خاص ناظیر ده غیر مؤوجودلارین ولیسی كیمی ایجازه وئرمگی. بلی بعضاً مسأله بیر آز موركب (غلیظ و چتین) اولار. بدل تاپانا قدر فایدا وئرمه‌نین تعطیل اولدوغونا گؤره مؤوجود بطن زیان ائتدیگی یئرلرده و یا بدلین منفعتی موقوفه‌نین اؤزونون منفعتیندن داها آز اولور. (مثلاً یئنی باغ تیكدیریلنده آغاجلار بویوینه قدر مؤوجود بطن آز فایدا گؤتوره‌جك.)