وروایة ابان عن محمد بن حمران
[بو ساحهده بیر آیری روایت وار.] ابّان، محمد بن حمراندان نقل ائدیر ابی عبداللهدان (ع) سوروشدوم: «طعام آلمیشیق، ساتیجی بئله گومان ائلیر اونو اؤلچوب. بیز ده قبول ائدیب اونون دئدیگی اساسدا آلدیق». ایمام بویوردو: «عئیبی یوخدور». دئدیم: «منده اؤلچمهمیش ساتا بیلرم؟». بویوردو: «سن اونو اؤلچمهمیش ساتما». بو روایت بونا دلالت ائلیر كی بایع اؤلچوسوندن خبر وئریب موشتری اونو تصدیق ائلهمهسه اؤلچمهمیش ساتماق صحیح اولماز.
[بو ساحهده بیر آیری روایت وار.] «ابی العطارد»دون روایتینین مفهومو. روایت بئلهدیر: دئدیم: «[آنباردان] بیر «كُر» و ایكی «كُر» (هر كور 1200 رئتل اولار.) میقداریندا چیخاردیرام. موشتری گلیب دئییر: « اؤلچودویون اساسدا اونو منه وئر». ایمام بویوردو: «سنی امین تانیسا عئیبی یوخدور». (بو روایتین آنلامی بودور: سنین اؤلچدویونه اینانماسا بئیع صحیح اولماز هله قالسین كی اؤلچمیهسن.)
[بو ساحهده بیر آیری روایت وار.] «ابن بُكِیرین» مورسلهسی بیر كیشیدن. ابا عبداللهدان (ع) سوروشدوم: «بیر شخص آلچی (گچ) آلیر بیر آزین اؤلچور و گئریده قالانین اؤلچوسوز آلیر». ایمام بویوردو: « یا گرك هامیسینی ساتیجینین تصدیقی ایله آلسین یا گرك هامیسینی اؤلچسون». ایمامین بعضیلندیرمهدن منع ائتمهسیندن اونون ایرشادی اولماسی آشكار اولور. بو منع ائتمك بونا حمل اولور كی ساتیجینی تصدیق ائدیرسنسه بعضیسینی اؤلچمك زحمتی لازیم دئییل. آما اونو تصدیق ائتمیرسنسه بعضیسینین اؤلچمهسی كیفایت ائلهمز.
بو روایت، مبیعین ایستیفاءسینا دا (بئیعدن سونرا مبیعی قبض ائتمك) حمل اولا بیلر. (اؤلچوسو تصدیق ائدیلیب و بئیع صحیحدیر آما تحویل زامانی بیر آزیندا اؤلچوب گئریده قالانینی دئییر همن میقداردادیر.)
وروایة أبان،
عن محمد بن حمران، قال: " قلت لأبی عبد الله علیه السلام: اشترینا طعاما، فزعم صاحبه أنه كاله، فصدقناه وأخذناه بكیله؟ قال: لا بأس.
قلت: أیجوز أن أبیعه كما اشتریته بغیر كیل؟ قال: أما أنت فلا تبعه حتى تكیله "، دلت على عدم جواز البیع بغیر كیل، إلا إذا أخبره البائع فصدقه.
وفحوى مفهوم
روایة أبی العطارد،
وفیها: " قلت: فاخرج الكر والكرین، فیقول الرجل: أعطنیه بكیلك، فقال: إذا ائتمنك فلا بأس به " .
ومرسلة ابن بكیر
عن رجل: " سأل أبا عبد الله علیه السلام عن الرجل یشتری الجص، فیكیل بعضه ویأخذ البقیة بغیر كیل، فقال: إما أن یأخذ كله بتصدیقه، وإما أن یكیله كله " .
فإن المنع من التبعیض المستفاد منه إرشادی محمول على أنه إن صدقه فلا حاجة إلى كلفة كیل البعض، وإلا فلا یجزئ كیل البعض.
ویحتمل الروایة الحمل على استیفاء المبیع بعد الاشتراء.
بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي