اوزاق اولمایان احتیمال‌دا وار كی ایماملارین سؤزلری مخصوصاً قئید اولان خبرلر، چوخونلوغو نظرده توتسون. (اكثراً چكی و اؤلچوسوز اولان یئرلرده غرر رفع اولماز.) چوخونلوق‌دا او یئرلردیر كی ایكی عوَضین میقدارلاری جهتدن یارانان غررین رفعی، تقدیره (چكی و اؤلچویه) دایانسین. نتیجه‌ده چكی و اؤلچو اولمادان غرر رفع اولورسا كیفایت ائلر و چكمك و یا اؤلچمك احتیاج اولماز. آشاغیداكی نمونه‌لرده اولدوغو كیمی:

1. یوخاریدا قئید اولان فرض. (بیر شئیین میقداریندا همن قیمتده اولان _اؤز جینسیندن و یا آیری جینسدن_ آیری بیر شئی موعامیله ائتمك. مثلاً بیر آز بوغدا وئریب همن آغیرلیقدا و همن قیمتده اولان آیری بیر شئی آلماق.)

2. موعامیله‌نین ایكی طرفی‌نین (ساتیجی و موشتری) دوغرو چیخماماغی چوخ نادیر اولان گوجلو میقدار حدسلری.

3. مبیع مقداری، عؤرفاً اؤلچولوب چكیلمز قدر آز اولدوغوندا. نئجه‌ كی بیر احتیاجی قارشیلاماغا بیر چیمدیك یاغ آلماق اوچون قارا پول اؤده‌نیلر. (او قدر آزدیر كی چكمك احتیاج دئییل.)

بونلارین تایلاریندا اؤلچمك واجیب اولماز. بو موعامیله، تخمین اساسیندا راضی اولدوقلارینا جاییز اولار.

بیر شئیین اؤلچولمه‌لی و چكیلمه‌لی اولدوغو ایله، اوندا چكی‌نین و اؤلچونون مؤعتبر اولماماسی آراسیندا مونافات یوخدور. اونون آزلیغینا گؤره مثلاً ایكی اوچ عدد بوغدا. و یا چوخلوغونا گؤره مثلاً قالین دمیر تیكه‌سی. «القواعد» و اونون شرحی و حاشیه‌سینده اونا ایشاره اولدوغو كیمی.

قئید ائتدیگیمیزدن (شخصی غررین معیار اولمادیغیندان) چاپ اولموش قارا پوللارین چكیسینی بیلمگی مؤعتبر اولماماسی آیدینلاشیر. هرچند چكیلیمه‌لی شئیلردن ساییلیر. (گوموش چكیلمه‌لدیر.) ائله بونا گؤره علامه «التذكره» كیتابیندا گوموشده ریبا اولماسینی تصریح ائدیب. آما اونلار ثمن اولدوقلاری زامان ساییلمالی (معدود) حسابا گلیرلر. چونكی اونلارین مالیّتلری‌نین بیلمگی چكیلری‌نین بیلمگیندن آسیلی دئییل. بو، چكی مؤعتبر اولمایان چكیلمه‌لیلرده آز-چوخ (كثیر-قلیل) كیمیدیر. (بایاق دئدیگیمیز یاغ و دمیر.) هابئله بو دؤورده (شئیخ انصاری دؤورو) بغداددا راییج اولان میس و گوموش قاریشیغیندان قایریلمیش قارا پول اوخشارلاریندا (شبه‌الفلوس) چكمك لازیم دئیل. خالیص دیرهم و دینار دا بئله‌دیرلر. اونلارین (خالیص دیرهم و دینارین) ایجماع اولاراق ریبالی اولماسی و چكیلمه‌لی اولمالارینا رغماً ایكی عوَضدن بیری اولوب، چكیلیری‌نین بیلنمه‌مه‌سی‌نین عئیبی یوخدور. چونكی اوندا اصلا غرر یارانمیر. (بئله موعامیله‌ده اونلارین چكیسی‌ حساب دئییل بلكه ساییسی حسابدیر.)

ویحتمل غیر بعید حمل الاطلاقات سیما الأخبار على المورد الغالب، وهو ما كان رفع الغرر من حیث مقدار العوضین موقوفا على التقدیر، فلو فرض اندفاع الغرر بغیر التقدیر كفى، كما فی الفرض المزبور، وكما إذا كان للمتبائعین حدس قوی بالمقدار نادر التخلف عن الواقع، وكما إذا كان المبیع قلیلا لم یتعارف وضع  المیزان لمثله، كما لو دفع فلسا وأراد به دهنا لحاجة، فإن المیزان لم یوضع لمثله، فیجوز بما تراضیا علیه من التخمین.

ولا منافاة بین كون الشئ من جنس المكیل والموزون، وعدم

دخول الكیل والوزن فیه، لقلته كالحبتین والثلاثة من الحنطة، أو لكثرته كزبرة الحدید، كما نبه علیه فی القواعد  وشرحها وحاشیتها .

ومما ذكرنا یتجه عدم اعتبار العلم بوزن الفلوس المسكوكة، فإنها وإن كانت من الموزون - ولذا صرح فی التذكرة بوقوع الربا فیها  - إلا أنها عند وقوعها ثمنا حكمها كالمعدود فی أن معرفة مقدار مالیتها لا تتوقف على وزنها، فهی كالقلیل والكثیر من الموزون الذی لا یدخله الوزن .

وكذا شبه الفلوس من المسكوكات المركبة من النحاس والفضةكأكثر نقود بغداد فی هذا الزمان.

وكذا الدرهم والدینار الخالصان ، فإنها  وإن كانت من الموزون ویدخل فیها الربا إجماعا، إلا أن ذلك

لا ینافی جواز  جعلها عوضا من دون معرفة بوزنها، لعدم غرر فی ذلك أصلا.