اؤلچو، چكی و سایی‌نین مبیعده _هر شئیین اؤزونه اویغونوندا_تقدیر اولماسی‌نین معیاری، شخصی غرر اولورسا نتیجه‌ده اونلارین هر بیری‌نین اؤزونه اویغون اولمایانینی دا تقدیر ائتمك اولار. (مثلاً سایی تقدیر اولونمالی شئیی چكی ایله ساتاسان و ساییر.) غرر اونونلا آرادان قالدیریلدیغی تقدیرده. بلكه هئچ بیرینی (چكی، اؤلچو و سایی) تقدیر ائتمه‌دن مبیعی موشاهیده یولو ایله ساتماق اولار.

لاكین بو ساحه‌ده قئید اولان خبرلرین ظاهیری، شخصی غرری مولاحیظه ائتمه‌دن اونلارین تقدیرینی مؤعتبر ساییب. (نؤوعی غرر معیاردیر.) مونازیعه‌یه سبب اولان غرر بابینی باغلاماق حیكمتینه گؤره. موعامیله‌لرین چوخوندا ایكی طرفین موعامیله زامانی فعلی راضی‌لیغیندان علاوه، بعضی خصوصیّتلرین اعتیباری ایله او غرری رفع ائتمك طلب اولونوب.

بئلنچی اولدوغوندا (نؤوعی غرر معیار اولاندا) سؤز و اعتیراض بعضی موقدّراتی، موتعارف اولمایان شئیلرده تقدیر ائتمه‌سیندن گئدیر.

دئییریك: عالیملر اؤلچولن شئیی چكی ایله ساتماقدا و اونون عكسی‌نین جاییزلیگینده و غیری جاییزلیگینده ایختیلافلی اولوبلار. اوچ قووللا.

اوچونجوسو: اؤلچولن شئیی چكی ایله ساتماق اولار آما عكسینه اولماز. چونكی چكی اؤلچونون اساسیدیر و داها ضابیطه‌لیدیر. بودو بوندان غیری دئییل كی اؤلچویه راحاتلیق اوچون اوز گتیریلیب. «الدروس» كیتابیندان نقل اولونانا اساساً سَلَم بئیعینده موطلق اولاراق جاییزدیر. (هم اؤلچولنی چكی ایله ساتماق اولار و هم چكیلنی اؤلچو ایله ساتماق اولار.) بئله دئییر: «سَلَم بئیعینده اؤلچولنی چكی ایله و یا چكیلنی اؤلچو ایله آلیرسا صحیحدیر. وهبین ایمام صادقدن (ع) ائتدیگی روایت اساسیندا».

[شئیخ انصاری دئییر:] ائله بیل شهیدین بو روایتدن نظرده توتدوغو آشاغیداكی روایتدیر: وهب، جعفردن او دا آتاسیندان او دا حضرت علی‌دن (ع). حضرت علی (ع) بویوردو: «سَلَف بئیعینده چكیلن شئیی وئریب اؤلچولن شئی آلماق و اؤلچولن شئیی وئریب چكیلن شئی آلماغین عئیبی یوخدور».

بو روایتین سندی‌ده قصورلودور دلالتی‌ده.[سندی، وهبدن نقل اولدوغونا گؤره و دلالتی] بونا گؤره كی روایتین ظاهیری چكیلن ثمنی وئریب اؤلچولن مبیعین آلماق و اونو عكسینی جاییز بیلیر. اوندا بئله تقدیر اولماییب كی اؤندن ساتیلان مبیعین اؤلچولنی چكی ایله ساتیلماسی و یا عكسینه ساتیلماسی جاییز اولسون. شئیخ طوسی‌نین بو روایتی زئیتونو ثمن كیمی یاغا وئریلمه‌سی بابیندا گتیرمه‌سی منیم بو سؤزومو تصدیق ائدیر. (زئیتون وئره‌سن و یاغ آلاسان)

مسألة لو قلنا بأن المناط فی اعتبار تقدیر المبیع فی المكیل والموزون والمعدود بما یتعارف التقدیر به هو حصول الغرر الشخصی، فلا إشكال فی جواز تقدیر كل منها بغیر ما یتعارف تقدیره به إذا انتفى الغرر بذلك، بل فی كفایة المشاهدة فیها من غیر تقدیر أصلا.

لكن تقدم: أن ظاهر الأخبار الواردة فی هذا الباب اعتبار التقدیر من غیر ملاحظة الغرر الشخصی، لحكمة سد باب الغرر المؤدی إلى التنازع، المقصود رفعه من اعتبار بعض الخصوصیات فی أكثر المعاملات زیادة على التراضی الفعلی حال المعاملة.

وحینئذ فیقع الكلام والإشكال فی تقدیر بعض المقدرات بغیر ما تعارف فیه، فنقول: اختلفوا فی جواز بیع المكیل وزنا وبالعكس وعدمه  على أقوال،

ثالثها: جواز المكیل  وزنا ، دون العكس، لأن الوزن أصل الكیل وأضبط، وإنما عدل إلیه فی المكیلات تسهیلا.

فالمحكی عن الدروس فی السلم جوازه مطلقا، حیث قال: ولو أسلم فی المكیل وزنا وبالعكس فالوجه الصحة، لروایة وهب عن الصادق علیه السلام ، وكأنه أشار بها إلى روایة وهب، عن جعفر، عن أبیه، عن علی صلوات الله علیهم، قال: " لا بأس بسلف  ما یوزن فیما یكال، وما یكال فیما یوزن " .

ولا یخفى قصور الروایة سندا ب‍ " وهب "، ودلالة بأن الظاهر منها جواز إسلاف الموزون فی المكیل وبالعكس، لا جواز تقدیر المسلم فیه المكیل بالوزن وبالعكس، ویعضده ذكر الشیخ للروایة فی باب إسلاف الزیت فی السمن