لاكین بیزیم بو سؤزوموزه اعتیراض واریددیر. چونكی بیز دئدیگیمیز مكیل و موزونون ظاهیریندن ایستیفاده اولونانلا ضیدّیّتلیدیر. (ظاهیر بودور كی قضیّه حقیقیّه‌دیر آما ایستیفاده اولونان خاریجیّه قضیّه‌دیر.) بو اعتیراضدان علاوه، بیر شئیین پیغمبر زامانی مكیل اولماسی باره‌ده شوبهه اولورسا، آیری بیر زاماندا مكیل اولورسا دا، ایندی مكیل اولماسینا سبب یوخدو. چونكی اونلارین مكیل و موزون مفهومونا داخیل اولماسی، حؤكم وئرمگه كیفایت ائله‌مز. بلكه خبرلرین صادیر اولان زامانیندا اونلارین فعلیّه میصداقلاریندان بیری اولماسی لابودّدور. و هابئله شهرلر آراسیندا فرق اولورسا هر بیری‌نین اؤز حؤكمونه مولحق اولماسینا سبب یوخدور.

(بو روایتلرین ظاهیری بودور كی بونلار حقیقیّه قضیّه‌دیلر. خاریجیّه قضیّه‌ دئییللر.

حقیقیّه قضیّه: وئریلن حؤكم، بوتون زامانلارا عاییددیر و میصداقلا ایشی یوخدور. مثلاً «عالیلره احتیرام قوی» امری بوتون زامانلارا دلالت ائدیر هم ایندی و هم مین ایلدن سونرا.

خاریجیّه قضیه: وئریلن حؤكم یانلیز بو میصداقا عاییددیر و آیریلاری ایله ایشی یوخدور. مثلاً «بو عالیمه احتیرام قوی»)

[اعتیراضین] حاصیلی [بودور كی] مكیل و موزونلا عنوانلانمیش مسأله‌نین خبرلری ایله، _مشهورا اویغون اولاراق_ پیغمبر زامانیندا موقدّرلیگین مؤعتبر ساییلماسینی، سونرا، شهرلرین اوندا یكسان اولماسینی، سونرا، هر شهرین اؤزونون عؤرفو ایله مؤعتبر اولماسینی، ایستیدلال ائتمك ایشكاللی‌لیغین دیبیدیر. (خبرلردن بئله ایستیدلال ائده‌سن كی پیغمبر زامانی هر نه اولورسا او مؤعتبردیر و شهرلر اوندا یكسان اولدوقلاریندا او مؤعتبردیر و فرقلی اولورسالار هر شهرین اؤزونونكی مؤعتبردیر، بئله ایستیدلالین ایشكاللی اولماسیندا سؤز یوخدور.)

نتیجه‌ده اَن یاخشیسی بودور كی خبرلری بئله تنزیل ائدك: آلیش-وئریشین ایكی طرفی عؤرفونده، هر نه موقدّر اولورسا او موقدّر ائدیلسین. (یعنی قضیّه حقیقیّه اولسون.) آما بو قضیّه ایله ضیدّیّتلی اولان مشهور حؤكملری _موحقق اولان شؤهرته كؤمك اولان_ منقول ایجماع ایله ثبوت ائدك. («بیر شئی پیغمبر زامانی جزاف اولوردوسا و ایندی مكیل و موزوندو و جزافلیغینی جاییز بیلیرلر» بونو ایجماع ایله دوزلتمك لازیمدیر. و یا «اوندا مكیل و موزون ایدی و ایندی جزاف اولوب و دئییرلر جزافلا اولماز» بونو دا منقول ایجماع و شؤهرتله دوزلتمك لازیمدیر.)

لكن یرد على ذلك - مع كونه مخالفا للظاهر المستفاد من عنوان " ما یكال ویوزن " -: أنه لا دلیل حینئذ على اعتبار الكیل فیما شك فی كونه مقدرا فی ذلك الزمان، مع تعارف التقدیر فیه فی الزمان الآخر،إذ لا یكفی فی الحكم حینئذ دخوله فی مفهوم المكیل والموزون، بل لا بد من كونه أحد المصادیق الفعلیة فی زمان صدور الأخبار، ولا دلیل أیضا على إلحاق كل بلد لحكم  نفسه مع اختلاف البلدان.

والحاصل: أن الاستدلال  بأخبار المسألة المعنونة بما یكال أو یوزن على ما هو المشهور - من كون العبرة فی التقدیر بزمان النبی صلى الله علیه وآله وسلم، ثم بما اتفق علیه البلاد، ثم بما تعارف فی كل بلدة بالنسبة إلى نفسه - فی غایة الإشكال.