«مكاسب» تورك دیلینده

والاقوی بناء علی اعتبار التقدیر وان لم یلزم الغرر الفعلی هو الاعتبار

چهارشنبه 15 خرداد 1392
+0 به یه ن

بالفعل غرر حاصیل اولماسا دا موقدّرلیك لازیم اولورسا، ساتیجی‌نین سؤزونه اینانماغین فایداسی یوخدور و یاخشی بودور چكیلیب اؤلچوله. بلی، حؤكم غرر اطرافیندا فیرلانیرسا، خبر وئریلن میقدارین مبناسیندا موعامیله صحیحدیر هرچند میقدار مجهول اولسون. (رفع غرر حیكمت اولورسا ظن اولماسا صحیح اولماز و چكیلیب اؤلچولمه‌لیدیر. آما یوخ، رفع غرر سبب اولورسا ظن اولماسا دا صحیح اولار.)

[غرر ده اولماز چونكی] غررلیك موتبایعینین او میقدارا اساسلانماسی ایله دفع اولار. البتّه بو موعامیله، _عقدده قئید اولان صیفتلر واسیطه‌سی ایله ساتیلان_ غیری-حاضیر عئیندن داها آشاغی دئییل. ساتیجی دئیَر: بو طعام و یا تاخیل ییغیمینی فیلان میقدار «صاع» اولاراق سنه ساتدیم». (هر صاع 4 مُد میقداریندا بیر قابدیر) بئلنچی شراییطده هر حالدا صحیحدیر. آما ساتیجی‌نین دئدیگی‌ میقدار دوز چیخماسا، ایستر دئدیگیندن آز اولا و ایستر دئدیگیندن آرتیق اولا. دئدیگیندن آز اولدوغو تقدیرده موشتری‌نین فسخ و یا ایمضا آراسیندا ایختیاری وار. آما محقق ثانی «جامع المقاصد»ده بو دورومدا باطیللیك احتیمالی وئریب. (یعنی دئدیگیندن آز اولورسا بئیع باطیل اولار.) نئجه كی موشتری‌یه كتان پارچا ساتیلیر آما سونرا بللی اولور كی پامبیق ایمیش. (بو موعامیله باطیل اولار.) سونرا، «جامع المقاصد» اؤزونو ردّ ائدیب: پامبیق و كتان پارچانین مسأله‌سی غیری-‌جینس مسأله‌سیدیر آما بو مسأله‌ده ایدّعا اولونانلا فرقلی چیخان همان جینسدندیر، آما آزدیر و فؤوتا گئدن یالنیز صیفتدیر. (نتیجه‌ده بئیع صحیح اولمالیدیر.)

لاكین اولا بیلر دئییلسین: خاریجی وارلیقلا عقدده حقیقتاً عنوانلانان آراسیندا، موغایرت اولورسا بو موغایرت حقیقیّه موغایرتدیر. بو حقیقیّه موغایرت، واجیدی-وصفله فاقیدی-وصف موغایرتینه اوخشامیر. چونكی  واجیدی-وصفله فاقیدی-وصف، حقیقتین اساسیندا موشتركدیلر آما جزء و كولّ بئله دئییل و حقیقیّه موغایرتی وارلاریدیر. دوشون گینن.( یعنی همن واجیدی-وصفله فاقیدی-وصفه اوخشور و بئیع صحیحدیر.)

تعیین اولان بودور: ساتیجی‌نین خبری دوغرو چیخارسا صحیحدیر و ناقیص چیخارسا موشتری‌نین فسخ ایختیاری وار.

والأقوى، بناء على اعتبار التقدیر وإن لم یلزم الغرر الفعلی: هو الاعتبار.

نعم، لو دار الحكم مدار الغرر كفى فی صحة المعاملة إیقاعها مبنیة على المقدار المخبر به وإن كان مجهولا.

ویندفع الغرر ببناء المتعاملین على ذلك المقدار، فإن ذلك لیس بأدون من بیع العین الغائبة على أوصافمذكورة فی العقد، فیقول: بعتك هذه الصبرة على أنها كذا وكذا صاعا، وعلى كل تقدیر حكمنا فیه بالصحة.

فلو تبین الخلاف، فإما أن یكون بالنقیصة، وإما أن یكون بالزیادة.

فإن كان بالنقیصة تخیر المشتری بین الفسخ وبین الإمضاء، بل فی جامع المقاصد: احتمال البطلان، كما لو باعه ثوبا على أنه كتان فبان قطنا.

ثم رده بكون ذلك من غیر الجنس وهذا منه وإنما الفائت الوصف .

لكن یمكن أن یقال: إن مغایرة الموجود الخارجی لما هو عنوان العقد حقیقة مغایرة حقیقیة لا تشبه مغایرة الفاقد للوصف لواجده،

 

لاشتراكهما فی أصل الحقیقة، بخلاف الجزء والكل، فتأمل، فإن المتعین الصحة والخیار.



بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي


بلاگا گؤره



بؤلوم لر

     

سون یازیلار

باغلانتی لار

یولداش لار

آرشیو

سایغاج