[اجزاسی موساوی اولان شئیلرین] كولّدن بعضیسینی‌نین بئیعی‌نین اوچونجوسو: مبیع كولّی طبیعی اولا كی میصداقلاری افراددا (ییغیمدا اولان صاعلاردا) مونحصیردیر.

بو ویجهه ایله ایكینجی ویجهه‌نین آراسینداكی فرقی، محقق ثانی «جامع المقاصد» كیتابیندا میثال ایله آیدینلادیب. محقق ثانی ایكینجینه (موردّد فرده) بو میثالی ووروب: صاعلاری بیر بیریندن آییرا و دئیه: «اونلارین بیرینی سنه ساتدیم!» بورداكی مبیع ایكی آیری و موشخص صاعدان موعیّن اولمایان بیریدیر. بو شكیلده‌كی بئیع غررلی اولور.

آما ایندی‌كی ویجهه‌ده، مبیع كولّی و غیری-موشخّص و اؤز-اؤزلوگونده آیریلمامیش شئیدیر. او كولّی، ییغیمداكی بوتون صاعلارا قاییم اولور و هر صاعیندا تاپیلیر.

ائله بیل آدام صاعی دؤرد یئره بؤلوب و دؤرددن بیرینی تعیین ائتمه‌دن ساتیر. آما بؤلمه‌میشدن اوّل ساتیرسا صحیح اولار و موشاع اولاراق اونلارین (دؤرددن بیریلرین) بیرینه تنزیل تاپار. چونكی بئله اولاندا كولّی اولور.

[محقق ثانی دئییر] سن دئسن: «بیرینجیسینده‌ده (آیریلمیش صاعلارین بیری) كولّی‌دیر». بیز دئیَریك: «بئله دئییل. بلكه اوردا مبیع، موشخص اولموش موبهم صاعلارین بیریدیر. [خارجاً] موعیّن اولسا دا عیبارتین صورتی اساسدا موبهمدیر. كولّی‌یه اوخشاسا دا واقعده غیری-موعیّن و نامعلوم جزئی‌دیر.

بو معنادان طلب اولونان، (موردّد فرد)، ییغیمی صاعلارا آییر و هر بیرینی تك-تك قوی، اونلارین هر بیری نا معلوم بیر شخصه تنزیل تاپار. (و موردّد فرد اولار.) قویونلارین بیرینی و قوللارین بیرینی ساتماق كیمی اولار. آما صاعلار آیریلسالار دا بئله دئییلسه: «سنه _بونلارین هامیسیندان موشاع طرزده_ بیر صاع ساتدیم». بیز بونو صحیح بیلیریك. بیتدی.

الثالث من وجوه بیع البعض من الكل: أن یكون المبیع طبیعةكلیة منحصرة المصادیق فی الأفراد المتصورة فی تلك الجملة.

والفرق بین هذا الوجه والوجه الثانی - كما حققه فی جامع المقاصد بعد التمثیل للثانی بما إذا فرق الصیعان، وقال: بعتك أحدها -: أن المبیع هناك  واحد من الصیعان المتمیزة المتشخصة غیر معین ، فیكون بیعه مشتملا على الغرر.

وفی هذا الوجه أمر كلی غیر متشخص ولا متمیز بنفسه، ویتقوم بكل واحد من صیعان الصبرة ویوجد به، ومثله ما لو قسم الأرباع وباع ربعا منها من غیر تعیین.

ولو باع ربعا قبل القسمةصح وتنزل على واحد منها مشاعا، لأنه حینئذ أمر كلی.

فإن قلت: المبیع فی الاولى أیضا أمر كلی.

قلنا: لیس كذلك، بل هو واحد من تلك الصیعان المتشخصة، مبهم بحسب صورة العبارة، فیشبه الأمر الكلی، وبحسب الواقع جزئی غیر معین ولا معلوم.

والمقتضی لهذا المعنى هو تفریق الصیعان، وجعل كل واحد منها  برأسه، فصار إطلاق أحدها منزلا على شخصی غیر معلوم، فصار كبیع أحد الشیاه وأحد العبید.

ولو أنه قال: بعتك صاعا من هذه شائعا فی جملتها، لحكمنا بالصحة ، انتهى.