«مكاسب» تورك دیلینده

مسألة: اذا شاهد عیناً فی زمان سابق علی العقد علیها

سه شنبه 21 خرداد 1392
+0 به یه ن

مسأله: بیر شئی سابیق زاماندا عقد اوچون موشاهیده اولونورسا، او شئی عادتا صیفتلری دییشن بیر شئی اولورسا ائله كی، یئنی صیفتلر، آلیش وئریشین ایكی طرفلرینه نامعلوم اولا، بو بئیع _غاییب بئیعی صحیح ائدن_ صیفتلری سایمادان صحیح اولاماز. چونكی اسكی گؤرمگین فایداسی یوخدور.

اما او صیفتلر عادتا دَییشمه‌ین اولورسالار اونون صحیحلیگینده ایشكال یوخدور و هابئله ایختیلاف‌دا یوخدور. مگر شافعیه‌لرین بعضیسی.

آما اگر هر ایكیسی احتیمال وئریلریسه، دَییشمه‌مگین اصالتینه گوونمك، و بینانی «اصالة عدم التغیّر»ه قویماق جاییزدیر. بو، ساتیجی‌نین اؤلچو و چكیدن خبر وئرمه‌سینه بنزیر. (اوردا دا اینسان اونون سؤزونه گوونه بیلردی.) چونكی «اصالة عدم التغیّر»، موتعارف اولاراق گوونه بیلینه‌جك یوللارداندیر.

ایكی مسأله آراسیندا (عادتا دَییشندیر یوخسا یوخ) شوبهه‌لی بیر مقامی فرض ائتسك كی اوردا «اصالة عدم التغیّر»و،  اصلین ضیدّینه اولان بیر اماره‌نین اوزوندن جاری ائده بیلمیریك (مثلاً دَییشمه شوبهه‌سی اماره‌دیر.) بو شوبهه‌نین گوجو، اونو بیرینجی قیسمه_یعنی عادتا دَییشن بیر شئیدیر_ ایلحاق ائده بیله‌جك قدر گوجلو اولورسا، اونون بئیعی جاییز دئییل. یوخسا (او قدر گوجلو اولماسا) یئنی صیفتلری صدالاماقلا بئیع، صحیح اولار. آما صیفتلری صدالانماسا صحیح اولماز. چونكی بو، (دَییشمگه ظنّ وار و صیفتلری صدالانیر) اصلاً گؤرمه‌دیگین غاییبین بئیعیندن _كی صیفتلری صدالانیب_ آزلیغی یوخدور. بلكه حتّا بیرینجینی‌ده صیفتلری‌نین صدالانماسی ایله صحیح بیلمك اولار. عادتا دَییشن اولورسا [و ساتیجی صیفتلری صدالایاندا، موشتری] اونلارین دوغرولوغونو اینانماسا، اونلارین صدالانماسی فایداسیزدیر.

لاكین بونلارین هامیسی «اسكی گؤرمكله بئیع»دن خاریج مسأله‌لردیر. (بیزیم مسأله‌میز بودور: اسكیدن بیر شئیی گؤروب، ایندی ایستیر همن گؤردوگونه اساسلاناراق اونو آلسین.)

مسألة إذا شاهد عینا فی زمان سابق على العقد علیها،

إن اقتضت العادة تغیرها عن صفاتها السابقة إلى غیرها المجهول عند المتبایعین، فلا یصح البیع إلا بذكر صفات تصحح بیع الغائب، لأن الرؤیة القدیمة غیر نافعة.

وإن اقتضت العادة بقاءها علیها فلا إشكال فی الصحة، ولا خلاف أیضا إلا من بعض الشافعیة.

وإن احتمل الأمران جاز الاعتماد على أصالة عدم التغیر والبناءعلیها فی العقد، فیكون نظیر إخبار البائع بالكیل والوزن، لأن الأصل من الطرق التی یتعارف التعویل علیها.

ولو فرضناه فی مقام لا یمكن التعویل علیه  لحصول أمارة على خلافه، فإن بلغت قوة الظن حدا یلحقه بالقسم الأول - وهو ما اقتضى العادة تغیره - لم یجز البیع، وإلا جاز مع ذكر تلك الصفات، لا بدونه، لأنه لا ینقص عن الغائب الموصوف الذی یجوز بیعه بصفات لم یشاهد علیها، بل یمكن القول بالصحة فی القسم الأول إذا لم یفرض كون ذكر الصفات مع اقتضاء العادة عدمها لغوا.

لكن هذا كله خارجعن البیع بالرؤیة القدیمة.

 



بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي


بلاگا گؤره



بؤلوم لر

     

سون یازیلار

باغلانتی لار

یولداش لار

آرشیو

سایغاج