نعم، لما كان الإطلاق منصرفا إلى الصحیح جاء الخیار عند تبین العیب
بلی، بلكه اطلاق، صحیحلیگه منصرف اولدوغونا گؤره _(عادتا صحیح اولمالیدیر) عیب آشكار اولدوغوندا خیار گلر. خیارین لازم گلمهسی انصراف جهتیندندیر. عقدین نسیهیه یوخ بلكه نقده انصرافینین اولماسی كیمی. و بیر ده ساتیلان ملكون « منفعتدن، اعتنا اولونان مدّت اوچون، غیری-مسلوب اولماسینین» انصرافی كیمی. (بیر ملك ساتیلاندا بونا انصراف اولار كی او ملكون منفعتی سلب اولونماییب. بیر ایكی گونلوك سلب اولونموش اولورسا عیب ائتمز آما اعتنا ائدیلن مدّت اولماسین.)_ نه اینكی صحیحلیگینه اینانماق و ساغلاملیق اصالتینه بنا قویماق اوچون.
باشقا سؤزله، بعضی عیبلرده شك ائتمك غرر گتیرمز. مثلاً حیض گؤرمه یاشیندا اولان كنیز كی حیض گؤرمور. (بو عیبی بیلمهمك غرر گتیرمز.) بو جور ساغلاملیق صفتلرین محرز اولماسی معتبر دئییل. (لازم دئییل.) آما بعضی عیبلرده شك ائتمك غرر گتیرر. مثلاً آلدیغی كنیز خنثیدیر و مثلاً دؤرد آیاقلی یئرییه بیلیر، مینیك وئره بیلیر و یوك داشییا بیلیر یا یوخ. انسان بئلنچی صحیحلیك صفتلرینده شكّ ائدیرسه، بو عیبلردن ساغلام اولماغی احراز ائتمهلیدیر. اونلارین، «ساغلاملیق اصالتی» ایله احراز اولماماسی فرض اولدوغوندا، امتحان و یا وصف اولماقلاری لابدّدور.
نعم، لما كان الإطلاق منصرفا إلى الصحیح جاء الخیار عند تبین العیب، فالخیار من جهة الانصراف نظیر انصراف الإطلاق إلى النقد لا النسیئة، وانصراف إطلاق الملك فی المبیع إلى غیر مسلوب المنفعة مدة یعتد بها، لا من جهة الاعتماد فی إحراز الصحة والبناء علیها على أصالة السلامة.
وبعبارة اخرى: الشك فی بعض العیوب قد لا یستلزم الغرر، ككون الجاریة ممن لا تحیض فی سن الحیض، ومثل هذا لا یعتبر إحراز السلامة عنه.
وقد یستلزمه، ككون الجاریة خنثى وكون الدابة لا تستطیع المشی أو الركوب والحمل علیها، وهذه مما یعتبر إحراز السلامة عنها، وحیث فرض عدم إحرازها بالأصل، فلا بد من الاختبار أو الوصف.
بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي