مسأله: ظاهراً، امتحانلا خراب اولان شئیلری، امتحانسیز آلماق اجماعاً جایزدیر. و داها گوجلو نظر بودور كی عقدده «ساغلاملیق شرطی»‌ده معتبر اولماسین. (لازم دئییل عقدده مبیعین ساغلاملیغی وورغولانسین) امتحانلا خراب اولمایانلاردا اولدوغو كیمی، «ساغلاملیق اصالتینه» اینانماق كفایت ائدر.

بو سؤز و نظر، سؤزلری قید اولان جماعتین ظاهری‌نین عكسیدیر. اونلار، ساغلاملیق شرطینی و یا عیبدن برائتی و یا اونلارین هر بیرینی معتبر بیلیردیلر. (لازم بیلیردیلر.)

بیلدین كی علامه «المختلف» كتابیندا «المقنعه» و «النهایه» كتابلارینداكی عبارتی تأویل ائدیب اؤز دئدیگه قایتاردی. (او عبارتلر «ساغلاملیق شرطی» و یا «عیبدن برائت شرطی» لازم بیلیردی آما علامه بئله تأویل ائله‌دی كی دئییرلر جایزدیر، واجب یوخ) [علامه اؤزو «القواعد»ده بئله دئمیشدی:]«اونون بیعی ساغلاملیق شرطی ایله جایزدیر. [بیعدن سونرا و تحویل زمانی] ساغلام اولورسا بیع امضالانار، یوخ ساغلام اولمازسا مشتری‌نین خیاری وار».

بیلدین كی بو تأویل [دوزگون دئییل و سؤزون] ظاهری‌نین ترسینه‌دیر. حتّا علامه‌نین «القواعد»ده دئدیگی اؤز سؤزونون ظاهری، ساغلاملیق شرطی‌نین لازملیگیدیر جایزلیگی یوخ. ائله بونا گؤره «القواعد»ین شرحچیسی «جامع المقاصد» كتابیندا دئییر: «اونون بیعی‌نین «ساغلاملیق شرطی» ایله صحیح اولدوغو كیمی بیعی اونسوز دا صحیحدیر».

مسألة یجوز ابتیاع ما یفسده الاختبار

ن دون اختبار إجماعا على الظاهر، والأقوى عدم اعتبار اشتراط الصحة فی العقد وكفایة الاعتماد على أصالة السلامة كما فیما لا یفسده الاختبار.

خلافا لظاهر جماعة تقدم ذكرهم  من اعتبار اشتراط الصحة أو البراءة من العیوب أو خصوص أحدهما.

وقد عرفت تأویل العلامة فی المختلف لعبارتی المقنعة والنهایة الظاهرتین فی ذلك وإرجاعهما إلى ما أراده من قوله فی القواعد: " جاز بیعه بشرط الصحة ": من أنه مع الصحة یمضی البیع، ولا معها یتخیر المشتری.

وعرفت أن هذا التأویل مخالف للظاهر، حتى أن قوله فی القواعد