مسألة المشهور - من غیر خلاف یذكر - جواز بیع المسك فی فأره
+0 به یه ن
مسأله: موشكون دریسینده (المسك فی الفأر) ساتیلماسی‌نین جایزلیگی، _اختلافسیز اولاراق_ مشهوردور.
«فأر» سؤزو همزه ایله اوخونار و «فأرة» سؤزونون جمعیدیر. «تمر» و «تمرة» كیمی. ابن اثیر «النهایه»سینده اونون همزه‌سیز (فار) اوخونماسینی دئییب.
بو حكمین استنادی، _اونلارا تخصیص وورا بیلن مزاحملرین اولمادیغی_ عموماتادیر. (عمومات بونلاردیر: احل الله بیع، یا أیهاالذی آمنوا اوفوا بالعقود، تجارة عن تراض و س.) ایكی مطلبدن ساوایی: (بو ایكی مطلب ایستیرلر او عموماتا تخصیص وورسونلار.)
1. اونون نجس اولماق توّهمی. (دییه‌لر قاندی و نجس) او توّهم نجاسات بابیندا نصّ و اجماع ایله دفع اولونوب. (اوردا هم اؤزونون و هم دریسی‌نین پاك اولدوغونو دئمیشیك.)
2. موشكون جهالتی‌نین توهّمی، بایاق قید اولانا اساساً كی اولا بیلر ساغلاملیق اصالتی، غرر دفعینده گووَنیلیر اولماسین. بو دا بایاقكی مطلبده قید اولدو كی ، فسادین نفیینده عرفون اساسی ساغلاملیق اصالتی اوزرینده‌دیر. و بیزیم اصحابیمیزین بناسی بونادیر كی ساغلاملیقلا علاقه‌لی اولان صفتلرین امتحانی لازم دئییل. آما سن بیلیرسن كی بو یالنیز عیبلی اولماق احتمالیندان یارانان غررین دفعینه یارار. آما امتحانسیز بیلینمه‌ین ساغلام فردلرین آراسینداكی فرقدن یارانان غرر، ساغلاملیق اصالتی ایله رفع اولونماز. (هر ایكیسی‌ده ساغلامدیر آما بیری‌نین رنگی و قوخوسو داها یاخشیدیر. بو دوروم یالنیز امتحانلا آیدینلاشا بیلر.)
بلی، علامه‌نین «التذكرة» كتابیندا امام صادقدن (ع) مرسله بیر روایتده اونون بیعی‌نین جایزلیگی نقل اولوب. آما بللی دئییل امامین نظرده توتدوغو، دریسینده اولان موشكدور [یوخسا اوندان چیخاریلمیش موشك.]
مسألة المشهور - من غیر خلاف یذكر - جواز بیع المسك فی فأره.
والفأر - بالهمزة - قیل: جمع فأرة، كتمر وتمرة.
وعن النهایة: أنه قد لا یهمز تخفیفا.
ومستند الحكم: العمومات الغیر المزاحمة بما یصلح للتخصیص، عدا توهم النجاسة المندفع - فی باب النجاسات - بالنص والإجماع ، أو توهم جهالته، بناء على ما تقدم من احتمال عدم العبرة بأصالة الصحة فی دفع الغرر.
ویندفع بما تقدم: من بناء العرف على الأصل فی نفی الفساد، وبناء الأصحاب على عدم التزام الاختبار فی الأوصاف التی تدور معها الصحة.
لكنك خبیر بأن هذا كله حسن لدفع الغرر الحاصل من احتمال الفساد.
وأما الغرر من جهة تفاوت أفراد الصحیح الذی لا یعلم إلا بالاختبار، فلا رافع له.
نعم، قد روى فی التذكرة مرسلا عن الصادق علیه السلام جواز بیعه.
لكن لم یعلم إرادة ما فی الفأرة.
بؤلوم :
یازار : صمد كامران قراملكي